SEANDAINYA KHOTBAH JUMAT BEBASE UGAN...

Seandainye khotbah Jumat di Bumi Sebimbing Sekundang bebase Ugan, pidato-pidato pejabat publik juge bebase Ugan, guru-guru ngajar di sekolah bebase Ugan, dan pertemuan-pertemuan informal maupun formal juge makai base Ugan, alangkah banyak kate-kate base Ugan yang lengit terselamatkan. Tapi kenyataannye dekde ma'itu. Dalam pergaulan saahi-sahi, banyak uhang lah ninggalkan base Ugan ye mase sehumpun dalam bahase Melayu ini. Justru budak-budak mude yang seharusnye jadi ujung tombak menyelamatkan base Ugan endai ancaman kepunahan, malah lebeh dekde peduli agi. Mereka umumnye galaklah bebase Palembang atau yang dikenal dengan "baso seari-ari". Dan ye membuat kite mihis ati dan gelimean adalah kenyataan amen umumnye mereka mehase gengsi ngumong gok base Ugan. Mereka menganggap base Ugan base adalah dusun, base kampungan dan maluan amen dijadikan sebagai base pergaulan. Ditambah pule, kurangnye atau malah ngatek pelajaran-pelajaran lokal ye mendukung base Ugan sebagai pelajaran tambahan, ngajungkan base Ugan semakin kurang diminati generasi kini. 

Dulu, sekitar tahun 1980an, kite mase pacak bangga gok Bupati H. Saleh Hasan, S.H. (Alm). Sebab beliau setiap kemane-mane, dekde pernah meninggalkan base Ugan. Pun di masjid-masjid atau pidato di halaman sekolah.  Tapi mak ini ahi perlakuan pejabat di lingkungan Bumi Sebimbing Sekundang ye ma'itu pasti kian lah langka. Guru-guru pun mungkin pacak diitung gok jahi ye nak bebase Ugan. Uhang-uhang di pasar juge lebeh banyak teaning ngumong gok base Palembang Padahal, base Ugan dalam ancaman kepunahan! Dek percaye?  

Amun nuhut data Summer Institute of Linguistics ye menyelidiki 2.590 bahasa di dunie, base Ugan termasuk di dalam base ye mereka sebut gok Endangered Languages itu, atau base ye terancam punah.  Base Ugan yang mereka tandai gok kode ISO 639-3 ogn (standar Internasional mengenai pengkodean bahasa dunia) ini, termasuk bagian ye dekde aktif dipublikasikan. Menurut mereka, base Ugan senasib gok base Kerinci, Lampung dan Komering yang mengalami penurunan pengguna atau penutur.  Bahkan menurut SIL pule, ade 662 bahase di dunia ye cuma digunekan oleh dekde lebih endai 100 uhang penutur (first-language speakers). Nah, base Ugan mase beruntung. Diperkirekan mak ini dekde kurang sekitar 400 ribu penutur endai berbagai suku-suku di Sumatera Selatan termasuk bebehape daerah di Lampung. Dan base Ugan termasuk base ye "sakit" karena semakin ahi semakin kurang jeme ye nggunekannye. 

Ngape Base Ugan penting untuk diselamatkan? Sebab, diperkirekan tahun 2100 kele, lebe endai  setengah endai 7.000 bahase ye  ditutuhkan di Bumi ini bakal lengit ! Dan itu berarti juge melengitkan pengetahuan tentang sejarah, budaye, lingkungan alam, dan pemikiran manusie di dalamnye. Inilah catatan  aktual ye dibuat National Geographic bekerja same gok Living Tongues Institute for Endangered Languages ye mengidentifikasi bahasa di planet kite. 

Jadi, amen bahase itu lengit, lengit pule lah segale budaye kite. Ape agi ye nak diwariskan ke anak cucong?